19 Mayis 1919 Mustafa Kemal Pasa'nin Samsun'a geldigi gündür. Ulusal bayram günümüzdür. Her yil 19 Mayis günü Gençlik ve Spor Bayramimiz yurdun her yaninda spor gösterileri ve törenlerle kutlanir.1914'de baslayan Birinci Dünya Savasi dört yil sürdü. Savas öncesi Avrupa'nin belli basli ülkeleri ikiye ayrildi. Birbirleriyle savastilar. Bu savasta bizimle birlikte onlar yenildi. Savas kurallarina göre biz de yenilmis sayildik.

          Savas sonunda Mondros mütarekesi imzalandi. Buna göre Fransizlar Adana ve Hatay'a; Ingilizler Urfa, Mardin ve Merzifon'a; Italyanlar Antalya'ya yerlestiler. 15 Mayis 1919 günü Yunanlilar Izmir’e girdi. Böylece yurdumuz paylasildi. Ordularimiz dagitildi, Istanbul Bogazi düsman gemileri ile doldu.

 Trablusgarp'da Birinci Dünya Savasi'nda Anafartalar'da düsman güçlerini yenen Mustafa Kemal bu kez yurdumuzu kurtarmak için Anadolu'ya geçmeye karar verdi. 16 Mayis günü Istanbul’dan Bandirma Vapuru'na bindi. Bu yolculugu General Hikmet Gerçekçi söyle anlatiyor:    
      
         Karargah üstlerinin hemen hepsini deniz tutmustu. Kimse kamarasindan disari çikamiyordu. Samsun'a az bir yolumuz kalmisti. Herhangi bir terslik çikmazsa, çok degil yarin sabah orada olacagimizi ümit ediyorduk, bu düsünceler içinde güvertede ellerimle küpeste demirini tuta tuta yürümeye çalisirken O'nun kamarasindan çiktigini gördüm. Sert bakislariyla ufka bir göz gezdirdikten sonra kaptan kösküne çiktilar. Bandirma vapurunda hemen herkesi deniz tutmustu, oysa Mustafa Kemal dipdiriydi ve çok saglikliydi. Kiyi bir ana baba günü halini aldi. Gemimiz demir atinca coskun gösteriler yükseldi. Hemen ardindan geminin etrafini  kayiklar aldi. Halkin bu coskun gösterisini görünce bogazima bir sey tikandi, gözlerim yasardi. Vapur 19 Mayis sabahi Samsun Limanina yanasti. Kemal Pasa ve arkadaslari Samsun'da sevinç gösterileri ile karsilandi. Burada bir hafta kalan Mustafa Kemal Pasa, 27 Mayis günü Havza'ya geldi. Çalismalarini burada da sürdürdü.Mustafa Kemal, Amasya'da yayinladigi genelge ile ulusu, ülkenin bütünlügünü, bagimsizligini kurtarmak için birlikte çalismaya çagirdi. Istanbul Hükümeti Mustafa Kemal Pasa'nin bu çalismalarindan hosnut degildi. Harbiye Bakani Mustafa Kemal Pasa'yi Istanbul’a çagirdi.

          Bunun üzerine M. Kemal Pasa padisaha telgraf çekerek askerlikten çekildigini bildirdi. Mustafa Kemal Pasa bundan böyle çalismalarina sade bir yurttas olarak devam etti.  4 Eylül günü Sivas’a gitti. Sivas Kongresi'nde «Ya bagimsizlik, Ya ölüm» ilkesi kabul edilerek yurt düsmandan kurtarilincaya dek savasmaya and içildi.Mustafa Kemal Pasa Sivas'tan sonra Ankara'ya geldi 23 Nisan 1920 günü Büyük Millet Meclisi'ni topladi. Meclis baskanligina seçilen Mustafa Kemal Pasa düzenli ordular kurdu.Bu ordular düsmanlarla çarpismaya basladi. Birinci Inönü, ikinci Inönü, Sakarya ve Baskomutanlik Meydan Savasi sonunda yurdumuz düsmanlardan kurtarildi.

19 Mayis; 1981 yilindan baslayarak «Atatürk'ü Anma Günü» olarak da kutlanmaya baslandi. Atatürk bir söylesi sirasinda: «Ben 19 Mayis'ta dogdum» demistir. 19 Mayis bir yandan Ulusal Kurtulus Savasimizin baslangici öte yandan ülkemizin kurtaricisi, devletimizin kurucusu Atatürk'ün dogum yildönümü olarak törenlerle kutlanir.

Atatürk’ ün 19 Mayis ile ilgili sözleri,

       

          Gençler, Cesaretimizi güçlendiren ve sürdüren sizlersiniz. Siz, almakta oldugunuz terbiye ve kültür ile, insanlik degerinin, vatan sevgisinin en degerli örnegi olacaksiniz. Ey yükselen yeni nesil, gelecek sizindir. Cumhuriyeti biz kurduk; onu yükseltecek ve sürdürecek sizsiniz... benim naçiz vücudum elbet bir gün toprak olacaktir, ancak Türkiye Cumhuriyeti ilelebet payidar kalacaktir."

          "Milletin bagrindan temiz bir nesil yetisiyor. Bu eseri (Türkiye Cumhuriyetini) ona birakacagim ve gözüm arkamda kalmayacak."

          “Her seye ragmen muhakkak bir isiga dogru yürümekteyiz. Bende bu imani yasatan kuvvet, yalniz aziz memleket ve milletimin hakkindaki sonsuz sevgim degil, bugünün karanlilari, ahlâksizliklari, sarlatanliklari içinde sirf vatan ve hakikat askiyla isik serpmeye ve aramaya çalisan bir gençlik görmemdir."

          "Türkiye Cumhuriyetinin, özellikle bugünkü gençligine ve yetismekte olan çocuklarina hitap ediyorum: Bati senden, Türk'ten çok geriydi. Manada, fikirde, tarihte bu böyleydi. Eger bugün bati teknikte bir üstünlük gösteriyorsa, ey Türk Çocugu, o kabahat da senin degil, senden öncekilerin affedilmez ihmalinin bir sonucudur. Sunu da söyleyeyim ki, çok zekisin! .. Bu belli. Fakat zekâni unut! .. Daima çaliskan ol..."

          "Rica ile, merhamet dilenmekle bir millet ve devletin seref ve istiklâli kurtarilmaz. Türk milleti, gelecek nesiller için bunu unutmamalidir."

Anadolu Ajansi